کشاورزی، امنیت غذایی و محیط زیست

گفته شده که سیاست های جاه طلبانه برای دستیابی به حداکثر امنیت غذایی و رسیدن به خودکفایی در تولید محصولات استراتژیک مثل گندم از جمله عوامل بروز بحران قهقرای سرزمین در خاورمیانه بوده است. سیاست هایی که طی چند دهه گذشته توسط غالب کشورهای منطقه مجدانه پیگیری شده و هم اکنون آثار آن در قالب بحران هایی مثل نابودی منابع آب، فرونشست زمین، بیابانزایی، فرسایش خاک، مهاجران زیستمحیطی و ریزگرد بروز پیدا کرده است.

آیا امنیت غذایی لزوما همیشه در تضاد با پایداری اکولوژیک است؟ مرز بین کشاورزی پایدار و ناپایدار کجاست؟ این سوال مهمی است که در این کلاس باید به آن پاسخ داده شود. تردیدی نیست که امنیت غذایی مهمترین و اولین پیش نیاز زندگی انسان است. و از دیرباز انسان چاره ای جز این نداشته که برای تامین غذا با طبیعت در چالش باشد. مشکل در دوران معاصر مصرف افزون بر ظرفیت محیط است یا فناوری هایی که در ذات خود در ستیز با طبیعتند؟ در ایران این انگاره حتی بین تحصیلکردگان علوم محیطی وجود دارد که بازگشت به روش های سنتی چاره کار برای دستیابی به کشاورزی پایدار است. در حالی که در مقابل گروهی نیز عنوان می کنند که کشاورزی پایدار به واقع همان کشاورزی مدرن و مکانیزه است، به شرطی که بین بهره برداری از منابع، مثلا منابع آب و ظرفیت تجدیدپذیری آنها تناسب منطقی وجود داشته باشد. این انگاره ها در کلاس باید مورد بحث قرار گیرد.