دسته‌ها

تحليل وضعيت بحران آب در كشور و الزامات مديريت آن

چکیده:

در اين مطالعه، با بررسي شاخص هاي بين المللي آب و چشم انداز بحران آب در جهان در افق سال 2050 ميلادي تلاش كرده ايم تـا ابعاد بحران آب در كشور از منظر عرضه و تقاضا را بررسي نموده و با ارائه آمار و ارقام تطبيقي، توجه سياسـتگذاران بـه اهميـت مديريت منابع آب در كشور، در دو بخش عرضه و تقاضا را جلب نماييم. يافته هاي اين پژوهش نشان ميدهد در شرايطي كه بخش كشاورزي بيش از 90 درصد از مصرف آب در كشور را به خود اختصاص ميدهد، به واسطه مشكلات ساختاري حاكم بر اين بخـش، روند رو به رشد جمعيت و مصرف مواد غذايي و به رغم فشار گسترده به منابع آبهاي زيرزميني كشور، كسري تراز بازرگاني ايـن بخش به بيش از 8 ميليارد دلار در سال 1392 رسيده است. بر اساس نتايج اين مطالعه، ايران در حال حاضر در وضـعيت “بحـران شديد” آب قرار داشته و با توجه به ثابت بودن منابع آبي، افزايش جمعيت و عدم توجه كافي به مديريت منـابع آب – در صـورت اتخاذ نشدن سياست هاي مناسب و به هنگام مديريت منابع آب در هر دو بعد عرضه و تقاضا- تشديد شرايط نامطلوب منابع آبـي كشور و تأثيرپذيري شاخص هاي امنيتي و اقتصادي امري اجتناب ناپذير خواهد بود. بدين روي، بهبود مديريت تقاضاي آب به ويـژه در بخش كشاورزي از طريق رعايت الگوي كشت بهينه ملي – منطقه اي، توجه بيشتر به شاخص “آب مجازي” در تبيـين الگـوي توليد و تجارت محصولات كشاورزي و نيز توجه به ارزش اقتصادي آب از جمله الزامات، براي مواجهه با بحران آب است كـه بايـد مورد توجه برنامه ريزان كشور قرار گيرد.